تفسیر رضوان

ه اقسام حیا را هم در نهایت فرمودند : حیاء حُمق و حیاء حَسَن  یا همان حیاء عقل  که در واقع حیاء عقل آنست که منشأ آن دانش و علم است بر آن چیزی که قباحت و زشتی دارد از این کار انجام گردد و لذا آن کار را انجام نمی دهد  اما حیاء حماقت ، که همان حیاء حُمْق است منشاء آن جهل و نادانی است بر اینکه می خواهد نفهمد کسی که نمی داند حالا این آقا مثلا : از او سؤالی می پرسند یک سؤال شرعی ایشان حیاء می کند و  می گوید بلد نیستم  . یا دنبال یادگیری مسائل شرعی اش نمی رود لذا آن حیا می کند و آن حیاء حمق است و منشأ آن هم جهل است  نکته بعدی در بحث امثال قرآنی بود و مثالهای قرآنی که مثالهای قرآنی را در اینجا بیان فرمودند که خداوند از اینکه مثال بزند استحیاء[4] ندارد .  حالا بعضی اوقات می آیند و کتاب قرآن را می گویند این کتاب که معجزه نیست که هیچ ،  بلکه از نظر فصاحت و بلاغت هم چیزی ندارد چون در آن به حیوانات خیلی ضعیف و پست مثل سگ مثل حمار و عنکبوت و همین پشه .  حالا این حرفها مال کسانی است که به دنبال انگ زدن و تهمت به قرآن هستند و الا خود مثالهای قرآنی به مثلا همین پشه ای که می فرم

ه اقسام حیا را هم در نهایت فرمودند : حیاء حُمق و حیاء حَسَن  یا همان حیاء عقل  که در واقع حیاء عقل آنست که منشأ آن دانش و علم است بر آن چیزی که قباحت و زشتی دارد از این کار انجام گردد و لذا آن کار را انجام نمی دهد  اما حیاء حماقت ، که همان حیاء حُمْق است منشاء آن جهل و نادانی است بر اینکه می خواهد نفهمد کسی که نمی داند حالا این آقا مثلا : از او سؤالی می پرسند یک سؤال شرعی ایشان حیاء می کند و  می گوید بلد نیستم  . یا دنبال یادگیری مسائل شرعی اش نمی رود لذا آن حیا می کند و آن حیاء حمق است و منشأ آن هم جهل است  نکته بعدی در بحث امثال قرآنی بود و مثالهای قرآنی که مثالهای قرآنی را در اینجا بیان فرمودند که خداوند از اینکه مثال بزند استحیاء[4] ندارد .  حالا بعضی اوقات می آیند و کتاب قرآن را می گویند این کتاب که معجزه نیست که هیچ ،  بلکه از نظر فصاحت و بلاغت هم چیزی ندارد چون در آن به حیوانات خیلی ضعیف و پست مثل سگ مثل حمار و عنکبوت و همین پشه .  حالا این حرفها مال کسانی است که به دنبال انگ زدن و تهمت به قرآن هستند و الا خود مثالهای قرآنی به مثلا همین پشه ای که می فرم

ه اقسام حیا را هم در نهایت فرمودند : حیاء حُمق و حیاء حَسَن  یا همان حیاء عقل  که در واقع حیاء عقل آنست که منشأ آن دانش و علم است بر آن چیزی که قباحت و زشتی دارد از این کار انجام گردد و لذا آن کار را انجام نمی دهد  اما حیاء حماقت ، که همان حیاء حُمْق است منشاء آن جهل و نادانی است بر اینکه می خواهد نفهمد کسی که نمی داند حالا این آقا مثلا : از او سؤالی می پرسند یک سؤال شرعی ایشان حیاء می کند و  می گوید بلد نیستم  . یا دنبال یادگیری مسائل شرعی اش نمی رود لذا آن حیا می کند و آن حیاء حمق است و منشأ آن هم جهل است  نکته بعدی در بحث امثال قرآنی بود و مثالهای قرآنی که مثالهای قرآنی را در اینجا بیان فرمودند که خداوند از اینکه مثال بزند استحیاء[4] ندارد .  حالا بعضی اوقات می آیند و کتاب قرآن را می گویند این کتاب که معجزه نیست که هیچ ،  بلکه از نظر فصاحت و بلاغت هم چیزی ندارد چون در آن به حیوانات خیلی ضعیف و پست مثل سگ مثل حمار و عنکبوت و همین پشه .  حالا این حرفها مال کسانی است که به دنبال انگ زدن و تهمت به قرآن هستند و الا خود مثالهای قرآنی به مثلا همین پشه ای که می فرم

پژوهش های تفسیری آیه 47 سوره بقره

پژوهش های تفسیری آیه 47 سوره بقره

تفسیر رضوان . حوزه علمیه اصفهان

--------------------------------

 47 .  یا بَنِی إِسْرائِیلَ اذْکُرُوا نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَ أَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعالَمِینَ‏

اى بنى ‏اسرائیل (فرزندان یعقوب) ! نعمت مرا که بر شما ارزانى داشتم به یاد آورید، و اینکه من شما را بر جهانیان برترى بخشیدم.

نکته‏ ها و اشاره‏ ها :

1) نکته اوّل 

این آیه‏ نیز مانند آیه‏ ى چهلم سوره ‏ى بقره نعمت‏هاى الهى را به بنى‏ اسرائیل یادآورى مى‏ کند؛ چرا که یاد آوردن نعمت‏ها موجب شکرگزارى و افزایش نعمت مى‏ شود، اما فراموشى نعمت‏هاى الهى زمینه ‏ساز ناسپاسى و از دست دادن نعمت‏هاست.

شکر نعمت نعمتت افزون کند

کفر نعمت از کفت بیرون کند

2) نکته دوّم

خداى متعال نعمت‏هاى فراوانى به قوم بنى اسرائیل عطا کرد؛

1) به آنان نعمت بزرگ نبوّت داد

2) سپس از چنگ فرعونیان نجاتشان داد

3) و از رود بزرگ نیل گذراند

4) و غذاهاى نیکو به آنان بخشید

5) و در نهایت، بر فلسطین مسلّط ساخت.

3) نکته سوّم

یکى از نعمت‏هاى الهى به بنى ‏اسرائیل آن بود که آنان را بر معاصرانشان برترى بخشید و بر فرعونیان و کافران مسلّط ساخت. قرآن این‏ گذشته‏ ى افتخارآمیز را به یادشان مى ‏آورد تا سپاس‏گزار این نعمت الهى باشند.
البته منظور از برترى بنى اسرائیل بر جهانیان، برترى آنان بر جهانیان عصر خویش بوده، چرا که بعد از ظهور اسلام، دین یهود نسخ شد و خداى متعال مسلمانان را بهترین امت قرار داد.

4) نکته چهارم

برترى بنى اسرائیل بر اقوام عصر خویش، بدون دلیل وحکمت نبوده است. از آن‏جا که بسیارى از این قوم، در آن عصر، با ایمان و پیرو پیامبران الهى بودند، به طور نسبى از اقوام دیگر برتر بودند و از این رو، خدا آنان را بر کافران و مستکبران پیروز ساخت، ولى هنگامى که روش خویش را تغییر دادند و ستمکارى کردند، خدا آنان را خوار ساخت.

آموزه‏ ها و پیام‏ ها :

1)  به یاد نعمت‏هاى الهى باشید (و سپاس آنها را به جا آورید تا نعمت شما افزون شود) .
2)  پاس‏داشت نعمت‏هاى الهى، وظیفه‏ ى همگانى است.
3) برخى نعمت‏هاى تاریخى را به مردم یادآورى کنید

تا با گذشته ‏ى افتخار آمیز خود آشنا شوند.

4) برترى شما بر اقوام دیگر به دست خداست.

تفسیر سوره مبارکه بقره آیه 21 - جلسه 32

حجت الاسلام و المسلمین رضوانی

شرح خطبه مُتَّقین (همّام)

--------------------------------

یکی از مباحث بسیار مهم در علوم مرتبط به قرآن بحث آیات محکم و متشابه قرآن است

فهرست مندرجات
۱ - محکم و متشابه در قرآن
۲ - تعریف محکم و متشابه
۳ - پانویس
۴ - منبع

محکم و متشابه در قرآن
[ویرایش]
قرآن مجید آیات خود را به دو دسته محکم و متشابه تقسیم نموده است:
«هُوَ الَّذی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْویلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَ الرّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما یَذَّکَّرُ إِلاّ أُولُوا اْلأَلْبابِ»یعنی:«او کسی است که این کتاب را بر تو نازل کرد که قسمتی از آن آیات "محکم" (صریح و روشن) است که اساس این کتاب می باشد، (و هرگونه پیچیدگی در آیات دیگر، با مراجعه به اینها برطرف می گردد) و قسمتی از آن "متشابه" است (آیاتی که به خاطر بالا بودن سطح مطلب و جهات دیگر، در نگاه اول، احتمالات مختلفی در آن می رود، ولی با توجه به آیات محکم، تفسیر آنها آشکار می گردد.) اما آنها که در قلوبشان انحراف است، به دنبال متشابهاتند، تا فتنه انگیزی کنند (و مردم را گمراه کنند) و تفسیر (نادرستی) برای آن می طلبند، در حالی که تفسیر آنها را جز خدا و راسخان در علم، نمی دانند. (آنها که به دنبال فهم و درک اسرار همه آیات قرآن در پرتو علم و دانش الهی اند) می گویند: ما به همه آن ایمان آورده ایم همه از طرف پروردگار ماست، و جز صاحبان عقل متذکر نمی شوند (و این حقیقت را درک نمی کنند.) [۱]

تعریف محکم و متشابه
[ویرایش]
مراد از آیات محکم، آیاتی است که در معنی آنها یک نوع صراحت و اتقانی وجود دارد که خواننده بدون تردید و اشتباه به معنای آنها پی می برد مثل همین آیه که می فرماید: آیات قرآن بر دو دسته محکم و متشابه هستند، که آیه دلالتی صریح بر معنی خود دارد. و هر کسی که آیه را بخواند و با لغت عربی آشنا باشد بدون تردید معنی آنرا متوجه می شود. اما آیات متشابه، آیاتی هستند که مقصود از آن برای شنونده روشن نیست. و چنان نیست که شنونده به محض شنیدن، معنی آنرا درک کند. بلکه در این که منظور چیست؟، تردید دارد و تردیدش وقتی برطرف می شود که به آیات محکم رجوع نموده و به کمک آنها معنای آیات متشابه را مشخص کند، و در نتیجه همان آیات متشابه نیز محکم می شوند. پس آیات محکم خود بخود محکم هستند و آیات متشابه، بوسیله آیات محکم، محکم می شود. [۲]

پانویس
[ویرایش]  
۱.    ↑ آل عمران،آیه ۷،ترجمه آیت الله مکارم شیرازی    
۲.    ↑ - تفسیر نمونه ج ۲/ ص ۴۳۷ به بعد.